Od jakiegoś czasu jako uczestniczki ruchu pracowniczego zadajemy sobie pytania, czym jest i jak objawia się kryzys opieki w Polsce, dlaczego jest on istotny dla naszego ruchu i jakie działania są możliwe, by stawić jemu odpór.

11 grudnia członkowie Warszawskiej Komisji Środowiskowej IP wzięli udział w demonstracji solidarnościowej z bezprawnie eksmitowanymi mieszkańcami skłotu OdNowa. O godz. 17:00 pod bramą budynku zebrało się ok. 100 osób. Domagano się natychmiastowego „przywrócenia posiadania” kamienicy jej dotychczasowym lokatorom – osobom bezdomnym, eksmitowanym z poprzednich mieszkań.

W sobotę 7 grudnia grupa byłych pracowników szpitala powiatowego w Kostrzynie wsparta przez działaczy i sympatyków OZZ Inicjatywa Pracownicza wśród, których były dzieci oczekujących na wypłaty, znowu protestowała. Tym razem pod domem wieloletniego samorządowca, byłego działacza AWS i PiS, wicestarosty gorzowskiego Grzegorza Tomczaka. Protestujący wystąpili do Urzędu Miasta z oficjalnym wnioskiem o rejestracje zgromadzenia, niestety burmistrz Andrzej Kunt, swego czasu mocno związany z SLD, zakazał zgromadzenia pod pretekstem naruszenia prywatności wicestarosty.

Trzy poznańskie komisje Inicjatywy Pracowniczej: Komisja Zakładowa przy Galerii Miejskiej Arsenał, Komisja Zakładowa przy Teatrze Ósmego Dnia oraz Poznańska Komisja Międzyzakładowa przyjęły wspólne stanowisko w sprawie podwyżki wynagrodzeń i położenia socjalnego pracowników tego sektora.

Stanowisko zostało wysłane do prezydenta Grobelnego oraz przewodniczącego Rady Miasta. 10 grudnia na radzie miasta zostanie przedstawione pozostałym radnym oraz mediom.

Sytuacja materialna i socjalna pracowników poznańskiej kultury i sztuki ulega pogorszeniu. Poznańska OZZ Inicjatywa Pracownicza zrzesza zatrudnionych w Galerii Miejskiej Arsenał, Teatrze Ósmego Dnia oraz osoby pracujące jako „wolni strzelcy” w różnych projektach kulturalnych finansowanych przez miasto. Związek nasz przeprowadził odpowiednią analizę. We wszystkich tych przypadkach główny wpływ na wysokość zarobków i sytuację socjalną pracowników ma polityka miasta w zakresie finansowania różnego typu zadań z zakresu kultury. Od lat jednak Urząd Miasta Poznania wywiera naciski na kierownictwa rożnych placówek (w postaci wytycznych i instrukcji przekazywanych w pismach i na spotkaniach z kierownictwem instytucji kultury), aby nie zwiększali funduszu płac. Jednocześnie ewentualne dodatkowe dochody uzyskane przez daną placówkę, nie mogą zostać w żadnej części przeznaczone na podniesienie wynagrodzeń. Polityka ta ma negatywne konsekwencje dla pracowników i pracownic tego sektora.

wywiad z Iwoną Hartwich ze stowarzyszenia „Mam przyszłość”

Kiedy zaczęły się protesty rodziców oraz opiekunów i opiekunek osób niepełnosprawnych? Co było ich głównym powodem? Czy skupiają one wszystkie rodziny z osobami niepełnosprawnymi, czy tylko jakąś ich część?

Pierwszy protest odbył się w 2009 r. – 9 września zorganizowaliśmy pikietę pod Urzędem Rady Ministrów. Wtedy, aby uzyskać świadczenie pielęgnacyjne trzeba było spełniać bardzo restrykcyjne kryterium dochodowe. Dodatkowo, świadczenia nie były waloryzowane od wielu lat – pomimo rosnących cen i inflacji. Na przykład zasiłek pielęgnacyjny dla osoby niepełnosprawnej do dziś wynosi 153 zł i nie był waloryzowany od 10 lat! Wreszcie, zasady przyznawania świadczeń opiekuńczych uniemożliwiały wielu rodzicom, którzy rezygnowali z pracy otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego. (o zasadach przyznawania świadczeń piszemy w artykule "Trudna praca i głodowe zasiłki – sytuacja opiekunów i opiekunek osób niepełnosprawnych") Wszystko to zapoczątkowało falę protestów, które trwają do dzisiaj. Udział w nich biorą głównie rodzice dzieci niepełnosprawnych, ale ostatnio organizują je także opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych.

O problemach opiekunów i opiekunek osób niepełnosprawnych zrobiło się głośno w lipcu br., kiedy media zaczęły bić na alarm, że nowe zasady przyznawania świadczeń rodzinnych pozbawiły ok. 100 tys. opiekunów dochodu. Problemy tej grupy społecznej nie zaczęły się jednak w tym roku i nie dotyczą wyłącznie kwestii ograniczonego dostępu do świadczeń.

Sytuacja społeczna osób niepełnosprawnych

Niepełnosprawność jest w Polsce ściśle związana z biedą. Główny Urząd Statystyczny jednoznacznie stwierdza, że „obecność w gospodarstwie domowym osoby niepełnosprawnej jest czynnikiem zwiększającym ryzyko zagrożenia ubóstwem”¹. W 2011 r., ostatnim dla którego dostępne są dane statystyczne, 9,2% rodzin z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną zagrożone było skrajnym ubóstwem – czyli żyło w warunkach zagrażających biologicznemu przetrwaniu. Wśród rodzin z co najmniej jednym dzieckiem do lat 16 posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności odsetek ten wynosił 9,7%. Natomiast wśród rodzin bez osób niepełnosprawnych, poniżej minimum egzystencji żyło 6% gospodarstw domowych.

Po raz kolejny grupa byłych pracowników i pracownic SPZOZ W w Kostrzynie nad Odrą pojawiła się 26 listopada na sesji powiatu gorzowskiego  wsparta przez działaczy i sympatyków OZZ Inicjatywa Pracownicza z Kostrzyna i Gorzowa, upominając się o należne wypłaty.

Wszyscy protestujący wsparli tez ciężko chorą na raka płuc pielęgniarkę Danutę Kras, która zagroziła władzom starostwa, że jesli do 20 grudnia nie dostanie swoich zaległych pieniędzy to rozpocznie protest głodowy w siedzibie starostwa. Kostrzyński radny powiatowy Jan Moczulski wystąpił z apelem do wszystkich radnych o zrzeczenie się jednej diety na rzecz chorej kobiety.

W ostatnim czasie mają miejsce mobilizacje pracowników sektora kultury i sztuki przeciwko pogarszającym się warunkom pracy, próbom likwidacji placówek kultury czy braku dostępu do świadczeń społecznych.

W Poznaniu zawiązały się dwie nowe komisje zakładowe Inicjatywy Pracowniczej: przy Galerii Miejskiej „Arsenał” oraz przy Teatrze Ósmego Dnia. W „Arsenale” odbył się szereg debat na temat pracy w instytucjach kultury. W Warszawie przeciwko dyrektorowi wystąpili pracownicy Centrum Sztuki Współczesnej. Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej poparło mobilizację związkową i wraz z IP szło w jednym bloku podczas wrześniowej demonstracji w Warszawie, wskazując na podobne problemy pracowników sztuki i innych sektorów.

Oficjalnie problemy zaczęły się w 2007 roku, kiedy komornik zajął konto kostrzyńskiego szpitala z powodu gigantycznego, 70-milionowego długu. Okazało się, że placówka nie ma możliwości dalszego funkcjonowania, bo nie ma pieniędzy ani na działalność, ani na pensje dla pracowników. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ) w Kostrzynie przestał istnieć 31 sierpnia 2007 roku. Placówka została przekształcona w spółkę prawa handlowego, a 51 proc. własności przejęła prywatna szczecińska spółka.

Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów i Poznańska Komisja Międzyzakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza wystosowały list otwarty do związków zawodowych, które przejęły  kamienicę przy ulicy Św. Wojciech 30 w Poznaniu. Treść listu poniżej.

LIST OTWARTY

W związku z informacją na temat przejęcia, a następnie chęci odsprzedaży kamienicy wraz z lokatorami przy ulicy Św. Wojciech 30 w Poznaniu przez NSZZ Solidarność i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, chcielibyśmy zaprotestować przeciwko tego typu spekulacjom mieszkaniowym. Wasze działanie niszczy i tak poważnie nadwyrężony wizerunek związków zawodowych, podważa zaufanie do organizacji pracowniczych i godzi w podstawowe wartości, których związki zawodowe powinny bronić.

We wtorek 8 października o godz. 11:00 organizacje rodziców oraz opiekunów i opiekunek osób niepełnosprawnych organizują w Warszawie demonstrację przeciwko obniżkom świadczeń z pomocy społecznej. Środowisko opiekunów i opiekunek osób niepełnosprawnych uruchomiło także petycje on-line do Trybunału Konstytucyjnego ws. przyspieszenia rozpatrzenia wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności zmian w ustawie o świadczeniach rodzinnych z Konstytucją.

Od kilku tygodni trwa bardzo ważny konflikt pracowniczy w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Chodzi w nim o trudną sytuację finansową CSW, która przekłada się na pogarszające warunki pracy. Pracownicy zarzucają też dyrektorowi złe zarządzanie, brak komunikacji z zespołem, chaotyczną politykę zatrudniania, wreszcie łamanie kodeksu pracy.

Na początku lipca członkinie Inicjatywy Pracowniczej przy poznańskich żłobkach odwiedziły szereg radnych z Komisji Rodziny, Polityki Społecznej i Zdrowia, oraz reprezentujących różne kluby polityczne. Spotkania miały na celu przypomnienie radnym, że konflikt pracowniczy w poznańskich żłobkach trwa, a zeszłoroczne wyrównanie w postaci 121 zł nie rozwiązuje problemu bardzo niskich płac w sektorze opieki nad najmłodszymi dziećmi. Związek Inicjatywa Pracownicza jest wciąż w sporze zbiorowym z trzema dyrektorkami Zespołów Żłobków. Pracodawca odrzuca żądania pracownicze (30-procentowe podwyżki), uzasadniając to decyzjami, które muszą zapaść w urzędzie.

Większość radnych przyjęła żądania pracownicze ze zrozumieniem, zgadzając się co do tego, że zarobki w żłobkach są bardzo niskie. Płace różnią się w zależności od zespołu. Przykładowo, podstawa wynagrodzenia młodszej opiekunki w zespole żłobków nr 3, to 1430 zł brutto, na rękę dostaje jednak nie więcej niż 1400 zł (z dodatkami i premią). Nawet starsze opiekunki z wieloletnim doświadczeniem nie zarabiają więcej niż 2 tys zł.

Związkowczynie szykują wystąpienie na Komisję Rodziny, Polityki Społecznej i Zdrowia, która odbędzie się pod koniec sierpnia. Będą przedstawiać wyliczenia oraz uzasadniać swoje żądania płacowe. Jeśli prezydent miasta w projekcie budżetu, który ukaże się w listopadzie, nie zaproponuje zwiększenia funduszu płac, podwyżka może zostać wprowadzona przez poprawkę, którą zaproponują radni. Aby zrealizować żądania pracownic, miasto musiałoby przekazać od 3 do 4 mln złotych. Kwota ta nie jest dużym wysiłkiem dla budżetu Poznania, szczególnie gdy pamięta się o wielu milionach przekazywanych deweloperom czy na poznański stadion.

Na sesji miejskiej 9 lipca radny Szczuciński zgłosić interpelację do prezydenta Grobelnego z zapytaniem, czy możliwe będą dalsze podwyżki dla pracowników. Prezydent ma 30 dni, by na nią odpowiedzieć. Obecnie trwa sezon urlopowy, lecz od września, w zależności od odpowiedzi prezydenta, jesienna fala niezadowolenia może dotrzeć też do poznańskich żłobków.

W poniedziałek 3 czerwca ulicami Warszawy przeszła kolejna demonstracja przeciwko  cięciom w stołecznej oświacie. Pierwszy protest zorganizowano 29 kwietnia – tuż po upublicznieniu przez media planów Biura Edukacji Urzędu Miasta, zakładających redukcje etatów w szkołach i przedszkolach.

Dokument „Zasady organizacji pracy przedszkoli i szkół prowadzonych przez m.st. Warszawę w roku szkolnym 2013-2014” przygotowany przez Biuro Edukacji zawiera szereg wytycznych dla burmistrzów dzielnic, dotyczących liczebności oddziałów przedszkolnych i szkolnych oraz wynikające z tego zalecenia w kwestii zwolnień personelu lub redukcji etatów.